Wydaje się, że dopiero epidemia koronawirusa spowodowała, że do świadomości lekarzy i pacjentów przebiła się informacja o możliwości korzystania z teleporad. To, co do wiosny 2020 roku było rzadko oferowaną nowinką (zdalne monitorowanie pacjenta – zwłaszcza w kardiologii, zdalne porady pediatry), z dnia na dzień stało się codziennością.

27 lutego 2020 r. zakażenie COVID-19 zostało objęte przepisami o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi - oznacza to m.in. konieczność stosowania reżimu sanitarnego.

W Polsce rośnie liczba zakażeń szpitalnych oraz pozwów z tego tytułu. Roszczenia dotyczące koronawirusa kierowane przeciwko gabinetom lekarskim czy przychodniom stanowić będą – jeśli się pojawią – pewne novum procesowe, gdyż pozwane zostaną mniejsze, ambulatoryjne placówki, być może gorzej przygotowane do odparcia zarzutów.

Odkrycia można dokonać przypadkowo. Na przykład, niespodziewane działanie cytrynianu sildenafilu zostało odkryte podczas badań nad lekami testowanymi w leczeniu nadciśnienia i dusznicy bolesnej. Pacjenci w trakcie badań zaczęli – ku zaskoczeniu pewnej firmy farmaceutycznej – zgłaszać bardzo interesujące obserwacje dotyczące... erekcji.

Polska, w kontekście badań klinicznych, postrzegana jest jako stabilny kraj, szkolący wysokiej klasy specjalistów, stosunkowo niedrogi i godny zaufania pod kątem naukowym. Czym się różni badanie kliniczne od eksperymentu medycznego i jak definiuje je prawo farmaceutyczne?

Jednym z podstawowych praw pacjenta jest prawo do udzielenia zgody na leczenie. Odmowa leczenia jest prawem pacjenta, który nie musi się z niej tłumaczyć. Zarówno pacjent może odmówić leczenia, jak i lekarz zajmujący się pacjentem ma prawo odmówić dalszego leczenia takiej osoby.

Zacznijmy od pytania, które często zadają lekarze odnośnie zakresu refundacji – co oznacza refundacja we wskazaniu. Choroby psychiczne lub upośledzenie umysłowe? Czy obejmuje ona także np. depresję lub stany lekowe?

Tajemnica lekarska i zapewnienie prawa do prywatności są jednymi z ważniejszych praw pacjenta. Oczywiście, mówimy o wrażliwych (obecnie, jak wymaga RODO – szczególnych) danych osobowych. Najważniejsze jednak jest zapewnienie pacjentom poczucia zaufania do lekarza, intymności niezbędnej w kwestiach stanu zdrowia, prywatności, a nawet – w przypadku niektórych schorzeń – dobrego imienia czy czci pacjenta. Dla wykonujących zawody medyczne oczywiste jest, że obowiązuje nas tajemnica zawodowa, od której odstępstwa są rzadkie i muszą wynikać z konkretnych przepisów.